David Ducheyne, CPO – Chief People Officer – bij HR-dienstengroep Securex en auteur van het boek ‘Duurzaam leiderschap – Hoe leiden in een VUCA-wereld’ (een recensie las u in HR Square 162 van september vorig jaar), sprak op 14 september dit jaar een volle zaal toe over het even delicate als decisieve thema van zijn jongste publicatie. Op uitnodiging van de PM Club, de community voor HR-professionals en people managers, maakte hij duidelijk hoe leiderschap de ‘value chain’ in een organisatie beïnvloedt, wat leiderschap duurzaam maakt en wat dan de rol van HR is.
Het verhaal van David Ducheyne begint bij talent. “Talent is waar je goed in bent, wat je graag doet. Het kost niet veel moeite en anderen zien het als talent. En: je gebruikt je talent om waarde te creëren. Je creëert waarde voor de klant en de firma door iets met je talent te doen. Dat is het begin van de ‘value chain’”, legt hij uit.
Belangrijk, zo voegt hij er meteen aan toe, is dat het talent van een medewerker – door HR aangetrokken, gevormd, beloond, … – steeds in een context terechtkomt. “Context is belangrijker dan talent”, klinkt het, “want talent kan in een verkeerde context niet gedijen. En dus moeten we de beste omstandigheden voor het talent creëren.” Het gaat daarbij over de regels, cultuur, technologie, processen, job, organisatie, maar ook over vertrouwen, betekenis, autonomie en groei.
Vertrouwen als sleutel
Zo komen we bij leiderschap uit. Immers, zo maakt David Ducheyne duidelijk, leiderschap beïnvloedt de context waarin talent waarde kan creëren. “Het gaat niet alleen over de competenties en wat die leider doet, maar zeker ook over de manier waaróp hij dat doet, over zijn of haar karakter, over menselijkheid”, licht hij toe. “Dát maakt duurzaam leiderschap.”
Het sleutelwoord? Dat is vertrouwen, ‘trust’. David Ducheyne: “Als er geen vertrouwen is, dan zijn mensen voorzichtig, geven ze schuld, nemen ze geen risico, dan is er nood aan controle en een tekort aan teamverband.”
Om vertrouwen als concept – het blijft een vaag begrip, geeft de Securex-CPO grif toe – scherper te stellen, geeft Ducheyne ons een formule. Vertrouwen, zo schetst hij, is het product van talent (zoals hij al definieerde), loyaliteit (doet iemand uit zichzelf dingen in het belang van de organisatie?) en integriteit (doen wat je zegt, zeggen wat je doet, en voorspelbaar zijn in je waarden). Is één van de drie afwezig, dan vervalt het vertrouwen. Je kan immers geen vertrouwen hebben in iemand die helemaal geen talent heeft, niet loyaal is of niet integer.
Het karakter van de leider
“De basis van duurzaam leiderschap steunt op het karakter van de leider”, klinkt het nog. “Je moet empathisch zijn, werken aan rechtvaardigheid, mildheid kunnen tonen, en bezig zijn met wederkerigheid in je relatie.”
“Dat zijn zaken waar mensen mee geboren worden: iedereen kan empathisch zijn, mild zijn, rechtvaardig zijn, in een relatie staan, al is het moeilijk om te tonen in een bedrijfscontext, omdat je erg onder druk staat”, vertelt Ducheyne. “Er is een erosie van het karakter door verleiding, druk van anderen, verwachtingen die je zelf hebt, waardoor je minder empathisch wordt, minder fair, waar ‘kindness’ en reciprociteit wegvallen.”
De rol van HR
Wat dat alles voor HR betekent? David Ducheyne wijst erop dat de HR-verantwoordelijke in de toekomst een viertal rollen heeft:
■ Expert: “De rol als expert beperkte zich vroeger al te vaak tot het wettelijke, maar deze omvat óók al wat met mensen te maken heeft.”
■ Coach: “Coach ben je wanneer je op basis van expertise mensen kan begeleiden.”
■ Architect: “De architect zorgt voor structurele oplossingen.”
■ Data’ist: “De data’ist is degene die op basis van gegevens kan aantonen hoe het gaat met de organisatie.”
Anders gezegd, de expert is met talent bezig, de coach met leiderschap en leiderschapshygiëne, de architect met de context, en de data’ist met het aantonen van waarde.
■ Duurzaam leiderschap – Hoe leiden in een VUCA-wereld
■ David Ducheyne
■ Die Keure, 240 blz, 29 euro
■ ISBN 97890 4862 5420
5 regels van duurzaam leiderschap
1. Gebaseerd op karakter, verankerd in menselijkheid: empathie, rechtvaardigheid, wederkerigheid en mildheid zijn de hoekstenen van iemands karakter en vormen de basis.
2. Integratie van de stakeholders: het gaat om jezelf (maar niet in eerste instantie), de andere (het team) en de context (de organisatie en de maatschappij).
3. Balans – loslaten en vasthouden: het is cruciaal om te kunnen beslissen wanneer je zaken kunt loslaten en wanneer je ze moet vasthouden, wanneer je moet sturen.
4. Focus op de duurzame driehoek van leiderschap: waarden, vooruitgang en uitzonderingen (incidenten die de competentie van een teamlid overstijgen of die ervoor zorgen dat er wrijving is tussen plan en realiteit).
5. Jezelf overbodig maken – het otoliet-principe: leiderschap is duurzaam als je zo veel mogelijk loslaat. Wat je vasthoudt, wordt bepaald door de absolute noodzaak.
Gepubliceerd op HR Square: https://hrsquare.be/nl/archief/netwerk-david-ducheyne-te-gast-bij-de-pm-club-duurzaam-leiderschap-en-de-nieuwe-rol-van-hr/
